Kijk Overvecht

fotografie en gezondheidszorg in de wijk

Stichting Blauwlicht

1 mei 2019 tot 1 mei 2021

fotografie
wijkbewoners

€15.000

Dit project heeft subsidie ontvangen en is afgerond.

Bekijk de weblog van dit project

Er is nog niets geschreven in de weblog.

Ga direct naar de reacties

Kijk Overvecht

fotografie en gezondheidszorg in de wijk

Ingediend door:

Jeanne Klaassen

Ik zoek meedenkers over deze vraag:

Op welke manier kunnen we geschikte vrijwilligers vinden en duurzaam aan ons verbinden?

Wat ga je doen?:

Met Kijk Overvecht gaan we samen met wijkbewoners ‘het onzichtbare’ van de wijk Overvecht zichtbaar maken door middel van fotografie. Het gaat om wijkbewoners die in een kwetsbare positie zitten en onder begeleiding van kunstenaars/fotografen hun eigen creativiteit ontdekken, een persoonlijke blik ontwikkelen en daarmee niet alleen het moois van Overvecht fotograferen maar ook zelf op een positieve manier zichtbaar worden. Bijzonder aan het project is dat we van meet af zorg- en welzijnsprofessionals meenemen in het traject. Zo zien zij niet alleen de impact die actieve kunstbeoefening heeft maar kunnen de foto’s die hun cliënten maken ook van meerwaarde zijn bij zorg en herstel.
De foto’s worden tentoongesteld in de wijk op drukbezochte locaties waardoor het project een groeiende bekendheid krijgt, en meer deelnemers en wijkinitiatieven aan zich weet te binden.
Met het project laten we zien welke positieve kracht er uitgaat van het creëren. Je ontwikkelt een nieuwe identiteit, de identiteit van ‘maker’. Dat is voor iedereen belangrijk maar zeker voor mensen die buiten het arbeidsproces staan en niet meer worden gezien. Om daarin een omslag teweeg te brengen organiseren we een netwerk dat we intensief betrekken bij het project. In dit netwerk betrekken we behalve zorgprofessionals ook vrijwilligers, stagiaires en culturele organisaties die we via trainingen bekend maken met de aanpak.
We sluiten af met een grote eindpresentatie waarbij alle deelnemers de resultaten van het project Kijk Overvecht tonen. Tijdens de eindpresentatie lichten we samen met de deelnemers onze werkwijze toe aan de wijkbewoners, zorg- en welzijnsorganisaties en andere partijen. Daarmee dragen we het belang van kunstbeoefening en de positieve impact die het heeft, over aan deze organisaties zodat zij hier vervolgens, met de creatieve partners in de wijk, verder aan kunnen bouwen.
Het project wordt uitgevoerd in twee jaar. Dit is de tijd die we nodig hebben om de bekendheid te vergroten in de wijk en een goed netwerk neer te zetten, voorwaarde voor een duurzaam resultaat.
Motivatie en achtergrond
Overvecht is een wijk in Utrecht waar veel sociale problemen samenkomen. De wijk staat bekend als de ongezondste wijk van Nederland; veel bewoners zijn chronisch ziek en kampen met eenzaamheid en financiële problemen. Tegelijkertijd heeft Overvecht ook veel moois te bieden; de wijk is ruim opgezet met veel groen en natuur en er bestaan bijzondere wijkinitiatieven waarin bewoners samenwerken om de wijk wat mooier en socialer te maken. Met het project Kijk Overvecht willen we het moois en de creatieve kracht van haar bewoners zichtbaar maken.

De Stichting Blauwlicht is met verschillende culturele projecten ruim 5 jaar actief in de wijk waarbij we ons vooral richten op mensen in een kwetsbare positie. Tijdens die projecten merken we de enorme positieve impact die het meedoen aan creatieve activiteiten heeft op de deelnemers; het plezier van het maken, verhaal kunnen doen en gezien worden. We vinden dat aandacht voor creativiteit en kunstbeoefening veel meer geïntegreerd kan worden binnen zorg en welzijn (er kan geen medicijn tegenop) en willen met dit project een voorbeeld zijn hoe je dat in een wijksetting kunt realiseren.

Een voorbeeld van onze activiteiten is de cursus In Beeld voor mensen met gezondheidsklachten, waarbij we fotografie als middel inzetten om weer actief te worden. De cursus is inmiddels tien keer uitgevoerd waardoor we veel expertise en ervaring hebben opgedaan met de doelgroep en goed bekend staan bij zorg- en welzijnsorganisaties in de wijk.
De deelnemers geven een hoge waardering aan de cursus. Enkele quotes:
‘Ik heb nog wel pijn maar door het fotograferen krijg ik ook weer meer energie’.
‘Door het fotograferen ben ik psychisch ‘ontwaakt’ heb naar aanleiding daarvan een begeleidingstraject bij de afdeling oncologie van het UMC aangevraagd’.
‘Ik ben mooie dingen in mijn omgeving gaan zien die me voorheen niet opvielen'.

Het is nu tijd voor het verder door ontwikkelen van onze aanpak en het nemen van een volgende stap met het project Kijk Overvecht. Die volgende stap is in gang gezet doordat wijkbewoners (ex-cursisten) bij ons kwamen met de vraag om een vervolg. Ze willen heel graag verder gaan met fotograferen, op een manier die rekening houdt met hun situatie. Door deel te nemen aan de cursus In Beeld hebben ze plezier gekregen in het fotograferen, fotograferen stimuleert om erop uit te gaan, nieuwe dingen te doen. Maar de ex-deelnemers geven ook aan dat het moeilijk is om dat in je eentje voort te zetten na de cursus, ze missen een kader en groep en de juiste begeleiding om zich in de fotografie verder te ontwikkelen. Zoals gezegd is het door de problematiek waarmee ze kampen moeilijk ofwel onmogelijk om aan regulier kunstaanbod mee te doen (ernstige fysieke/psychische beperkingen, geen geld). We zijn met een groep van tien inmiddels in gesprek over de opzet en hebben ook daarbij is ook sociaal makelaar Jeroen Ouwerkerk aanwezig.
Hoe ziet die volgende stap eruit?
a) Allereerst staat daarbij het creatieve proces van de deelnemers centraal. Fotografie is daarbij geen middel (zoals bij de cursus In Beeld) maar het doel; je wilt je ontwikkelen als fotograaf, je uit kunnen drukken via je camera. De rol van de kunstenaar/fotograaf is die van inspirator en begeleider; samen met de deelnemers wordt besloten hoe er gewerkt wordt en welke onderwerpen uit de eigen omgeving worden gekozen.
b) Opschalen en bundelen van foto-activiteiten om een groter bereik en meer kruisbestuivingen te stimuleren. De sociale en gezondheidsproblematiek in Overvecht is groot. Via de exposities, wijkinitiatieven en wijkorganisaties in het netwerk kunnen we een groeiende groep deelnemers bereiken en samenbrengen in een gemeenschappelijk project. Er zullen zo ook wijkbewoners enthousiast worden die zich vervolgens als vrijwilliger aan het project willen verbinden.
c) Een stevig netwerk opzetten rondom de foto-activiteiten. De zorgprofessionals bieden we trainingen aan zodat zij bekend worden met creatieve werkvormen, de impact ervan en op welke manier de foto’s van deelnemers in de begeleiding en consulten ingezet kunnen worden. Vrijwilligers en stagiaires worden geworven en getraind en de contacten met zorg- en welzijnsorganisaties worden uitgebreid en versterkt. Dat is een tijdrovend proces maar noodzakelijk voor een duurzaam resultaat. Deze integrale aanpak kan een voorbeeld zijn voor andere wijken en we zullen de resultaten dan ook op andere plekken bekend maken.
Doelgroep
We richten ons met name op wijkbewoners die vanwege een kwetsbare positie zelf de weg naar kunst en cultuur niet kunnen vinden. Het gaat om mensen die te maken hebben met allerlei problematiek; gezondheidsklachten en psychisch-sociale problemen, en die niet de financiële middelen hebben om gebruik te maken van het reguliere kunstaanbod. Door die problemen en afstand tot de arbeidsmarkt is er vaak sprake van een laag zelfbeeld. Van eerdere projecten weten we dat juist voor deze groep het meedoen met een fotoproject een enorm positief effect heeft. Je ontwikkelt nieuwe vaardigheden, je creëert en kunt jezelf en anderen verrassen met de resultaten die je daarmee bereikt. In combinatie met een expositie waarin je werk wordt vertoond geeft dit een boost aan het zelfvertrouwen.
Via ons netwerk in de wijk weten we deze groep te bereiken, daarbij schakelen we de huisartsenpraktijken, sociaal werk en niet te vergeten wijkbewoners in die al eerder mee hebben gedaan aan onze activiteiten. De foto’s die gemaakt worden kunnen zorgverleners vervolgens weer gebruiken tijdens begeleiding en consulten van de deelnemers. Bij de fotoactiviteiten gaat het vervolgens niet over de problematiek maar versterken we door het fotograferen, met veel aandacht voor de veiligheid in de groep, het zelfbeeld en de eigenwaarde. Wat je gemaakt hebt wordt gezien en je krijgt er waardering voor. Zoals gemeld beginnen we niet bij nul; er is een groep die liever vandaag dan morgen begint met het project.

Hoe ga je te werk?:

Activiteiten
De aantallen die genoemd worden betreffen een periode van twee jaar.
1. Het organiseren van maandelijkse bijeenkomsten onder leiding van een kunstenaar/fotograaf, aangeduid als de Fotogroep. Dit betreft een groep deelnemers die zelf met deze vraag bij ons zijn gekomen; zij willen zich verder bekwamen in de fotografie en werken toe naar exposities. Deelnemers verbinden zich voor minstens een expositie. De groep zal gaandeweg groeien; zo zal er aanwas komen vanuit o.a. de cursus In Beeld.
Aantal bijeenkomsten: twintig
2. Organiseren van fotoworkshops op locatie. De locaties die bezocht worden zijn wijkinitiatieven met een sociaal oogmerk. Daarmee tonen we de mooie kanten van de wijk die veelal onzichtbaar zijn. Daarnaast vallen veel vrijwilligers/bezoekers die we met deze fotoworkshops bereiken binnen de doelgroep, er lopen al diverse contacten met deze initiatieven. De deelnemers krijgen eenvoudige cameraatjes en werken in 4 bijeenkomsten toe naar een tentoonstelling over hun initiatief. Denk bijvoorbeeld aan de Voedseltuin en de Huiskamer van de Wijk. Ook deze activiteit wordt begeleid door een kunstenaar/fotograaf met assistentie.
Aantal locaties: vijf. Aantal workshopbijeenkomsten: twintig
3. Exposities in de wijk. De exposities worden georganiseerd op plaatsen waar veel mensen komen, zoals de bibliotheek, buurthuizen en gezondheidscentra. De openingen van de exposities zijn belangrijke momenten om de fotografen in het zonnetje te zetten, mensen en organisaties aan elkaar te verbinden. We sluiten daarbij zoveel mogelijk aan bij goed bezochte wijkevenementen zodat er veel publiek aanwezig is bij de opening. Foto’s worden ook getoond op beeldschermen die in apotheken en gezondheidscentra aanwezig zijn. Niet alleen een manier om het werk te tonen maar ook om andere bewoners te werven voor de foto-activiteiten en verbinding te leggen met de gezondheidszorg.
Aantal exposities: tien
4. Organiseren van trainingen aan zorgprofessionals over de methodiek. We vinden het belangrijk om in deze trainingen te laten ervaren wat een creatief proces is en wat het met je doet. Met fotografie kun je een andere blik ontwikkelen op de wereld om je heen en daarmee ook op jezelf. Zorgprofessionals krijgen hierdoor inzicht in de betekenis van het project voor hun cliënten en de mogelijkheden voor het gebruik van de foto’s in de begeleiding/zorgtrajecten. Ook de stagiaires en vrijwilligers die we inzetten bij de uitvoering van de activiteiten worden getraind in de methodiek.
Aantal trainingen: acht
5. Organiseren van een eindafsluiting
Tijdens de eindafsluiting presenteren we samen met de deelnemers de resultaten van het project. De gemaakte foto’s wordt tentoongesteld en de opbrengst van wat we gedaan en geleerd hebben tijdens het project delen we met bewoners en organisaties in zorg en welzijn. De resultaten van het project zullen we ook op stedelijk en landelijk niveau bekend maken bij cultuur-, zorg-, en welzijnsorganisaties. We trekken daarin op met het LKCA die bezig zijn met het programma Cultuurparticipatie voor iedereen.

Aanpak en werkwijze
De begeleiding van de deelnemers is een coachend proces. Deelnemers en kunstenaar bepalen samen het thema/onderwerp waaraan wordt gewerkt. Thema’s die dicht bij huis liggen en in de wijk zijn te vinden. We prikkelen de deelnemers om het onderwerp eerst te verkennen en onderzoeken bijvoorbeeld door verrassende foto-opdrachten of door het kijken naar het werk van andere fotograferen. Zo stimuleren we deelnemers om nieuwe artistieke grenzen en mogelijkheden te verkennen, waardoor ze zichzelf verrassen met hun foto’s en zich ontwikkelen op persoonlijk en fotografisch vlak. De gemaakte foto’s worden besproken waarbij deelnemers onder woorden brengen waarom juist die foto belangrijk voor ze is. Samen worden de foto’s geselecteerd voor de expositie, ook het inlijsten en inrichten wordt vervolgens gezamenlijk gedaan.
Het werken met deze doelgroep vereist een veilige sfeer en zorgvuldige aanpak. Het doel van creatieve ontwikkeling staat voorop maar een goede, veilige sfeer waarin iedereen zich thuis voelt is een voorwaarde. Dit vereist dat we ook voldoende tijd stoppen in het begeleiden van vrijwilligers die we bij het project betrekken.

Hoe ziet het creatieve traject van deelnemers eruit?

1.Fotogroep
10 bijeenkomsten per jaar met fotograaf/kunstenaar die resulteren in totaal 5 exposities (in 2 jaar tijd). Per expositie zijn er 5 voorafgaande bijeenkomsten van 2,5 uur. Uitgangspunten:
-De bijeenkomsten bestaan uit een receptief en een actief deel; je kijkt en bespreekt elkaars werk en/of werk van bekende fotografen en je gaat zelf aan de slag waarbij je nieuwe ideeën opdoet.
- In de begeleiding en de opdrachten laat de begeleider/fotograaf zich leiden door de vragen van de deelnemers en wat er nodig is om het onderwerp te verdiepen.
- Tussen de fotobijeenkomsten door ontmoeten de deelnemers elkaar nog, dit wordt gefaciliteerd door de sociaal makelaar. De begeleider/fotograaf zal daarbij minimaal 1x per jaar aanwezig zijn, tussendoor is er contact met deelnemers als er vragen zijn of er over de voortgang en expositie.
Onderdelen:
1. Via prikkelende werkvormen komen we met de deelnemers tot het bepalen van 1 of 2 thema’s voor de expositie. Voorwaarde thema:
- dicht bij huis, in de wijk
- gericht op een positief onderwerp, denk aan bijzondere buurtbewoners, buurtinitiatieven of schoonheid in de omgeving (natuur, water, kleur). Keuze van deze onderwerpen sluit aan op de benadering van de ‘positieve gezondheid’ (meer hierover onder kopje Impact van deze aanvraag).
2. Vertonen van werk van fotografen of andere kunstwerken (verhalen, gedichten, muziek) als inspiratiebron bij het thema. Mogelijk samen bezoeken van een tentoonstelling als dit passend is bij thema. Deelnemers bespreken welk werk ze aanspreekt en waarom.
3. Foto-oefeningen uitvoeren waardoor deelnemers meer kennis krijgen over de mogelijkheden van fotografische uitdrukkingsvormen. Denk aan; effect van voor-en achtergrond in beeld, afwijkende standpunten, beweging in beeld. Nogmaals de oefeningen vloeien voort uit het proces en de vragen van de deelnemers en staan niet vooraf vast. De fotograaf/kunstenaar die de groep begeleidt heeft de kennis en ervaring in huis om aan te sluiten bij de creatieve ontwikkeling van de deelnemers.
De resultaten worden teruggekeken in de bijeenkomst via een beamer en met elkaar besproken: Is het beeld geworden wat je voor ogen had, waarom wel/ niet? Kun je het gebruiken bij je eigen foto’s, heb je er al ideeën over?
Door de oefeningen gaan deelnemers anders naar de omgeving krijgen en krijgen zo weer inspiratie. Daarmee (en door kijken naar het werk van fotografen) krijgen ze richting in wat zij voor de expositie willen fotograferen en stemmen dat samen af.
4. Deelnemers fotograferen thuis verder aan het thema van de expositie. Tussendoor zijn er onderlinge uitwisselingsmogelijkheden die worden gefaciliteerd door de sociaal makelaar.
5. Deelnemers selecteren foto’s die ze willen bespreken in de bijeenkomst en versturen die bij voorkeur vooraf aan de begeleider/fotograaf zodat deze ook op zoek kan gaan naar bijpassende inspiratiebronnen en oefeningen.
6. Tijdens de bijeenkomsten presenteert iedere deelnemer zijn/haar selectie en vertelt kort waarom juist deze foto is gekozen. Focus ligt op wat de foto voor de maker betekent; dat kan het maken van de foto zijn of de betekenis van het beeld; je bent naar een plek gegaan wat je voorheen niet durfde, het beeld maakt blij, ontroert of verrast je.
7. De foto’s worden voorzien van teksten en ingelijst en de tentoonstelling wordt gezamenlijk ingericht.

Globale opbouw
Bijeenkomst 1: voorstellen door middel van foto, thema’s inventariseren en kiezen, foto-oefening/camera leren kennen, nabespreken foto’s, opdracht meegeven voor het fotograferen voor het thema.
Bijeenkomst 2: Bespreken foto’s deelnemers, bekijken werk van fotografen (en andere kunstenaars), aansluitende foto-oefening, foto’s van de oefening bekijken en nabespreken, opdracht meegeven voor het fotograferen van het thema.
Bijeenkomst 3: Bespreken foto’s deelnemers, foto-oefening, foto’s van de oefening bekijken en nabespreken, opdracht meegeven voor het fotograferen van het thema.
Bijeenkomst 4: Bespreken van ieders inzending voor de expositie en afstemmen van de keuze. Schrijven van de teksten bij de foto’s.
Bijeenkomst 5: Foto’s inlijsten, inrichten van de expositie

2. Fotoworkshops Buurtinitiatieven
In twee jaar tijd vinden er bij 5 buurtinitiatieven fotoworkshops plaats uitmondend in 5 exposities. Per buurtinitiatief worden er 4 fotoworkshops gegeven daarna volgt de expositie. Deelnemers volgen in principe het hele traject. De deelnemers zijn vrijwilligers en bezoekers van bijvoorbeeld de Voedseltuin of Huiskamer van de wijk. Deelnemers fotograferen deze activiteit, dus het onderwerp ligt al vast. De benadering is niet die van een journalistiek verslag maar het persoonlijke verhaal van ieder; de bijzondere dingen van de locatie, het werk en de mensen. Kijken en verwonderen zijn het uitgangspunt.
In principe worden de foto’s voor de expositie gemaakt tijdens de workshops. De begeleider/fotograaf neemt camera’s mee zodat iedereen mee kan doen. Duur workshop: 2,5 uur.
De uitgangspunten zijn dezelfde als bij de Fotogroep; iedere workshop bestaat uit een reflectief en actief deel.
Globale opbouw:
Bijeenkomst 1: Kennismaken en oefenen met de camera. Voorbeeld oefening: dichtbij fotograferen. Zoek een voor jou bijzondere plek, wat valt je op? Fotografeer details die voor jou van betekenis zijn. Foto’s terugkijken en bespreken, inventariseren wat deelnemers willen laten zien van hun buurtinitiatief.
Bijeenkomst 2: Werk van fotografen laten zien dat aansluit bij wat de deelnemers willen gaan fotograferen. Iedere deelnemer geeft aan wat hij/zij wil gaan uitproberen. Fotograferen en samen bespreken.
Bijeenkomst 3: Foto-oefeningen die aansluiten bij de onderwerpen van de deelnemers (bijv. hoe maak je een portret) uitleggen en laten toepassen. Foto’s nabespreken.
Bijeenkomst 4: Selectie maken van de foto’s, foto’s inlijsten en teksten schrijven.

Doelstellingen
Deelnemers
- Op onderzoekende, verkennende wijze de creatieve ontwikkeling en verbeelding stimuleren bij mensen die weinig toegang hebben tot het regulier kunstaanbod.
- Fotografische vaardigheden ontwikkelen en daarmee het verbeelden van het eigen verhaal/ een eigen blik versterken.
- Foto’s exposeren en daarmee deelnemers zichtbaar maken en de eigenwaarde vergroten.
Zorgprofessionals
- Inzicht geven in de kracht van fotografie bij begeleiding en zorg.
- Handvatten geven om met cliënten in gesprek te gaan over hun foto’s om zo de eigen, positieve kracht van cliënten te kunnen versterken.
De wijk
- De onbelichte, positieve kant van de wijk over het voetlicht brengen zodat bewoners trots kunnen zijn op de wijk.
- Wijkbewoners, wijkinitiatieven en wijkorganisaties met elkaar verbinden.
- Zorgen dat de aanpak van Kijk Overvecht bekend wordt en gesteund wordt door wijkorganisaties en bewoners zodat de werkwijze voortgezet kan worden na afloop van het project.
Stichting Blauwlicht
-Een volgende stap zetten in de ontwikkeling van ons werk; door ons niet alleen op het goed uitvoeren van de activiteiten te richten maar nog veel nadrukkelijker de omgeving erbij te betrekken door een stevig netwerk rondom het project te creëren en zo een duurzaam effect te bereiken.
Algemeen
-Een zaadje planten om kunstbeoefening en creativiteitsontwikkeling een serieuze plek te geven binnen zorg en welzijn.

Activiteit	Aantal uitvoeringen	Bereik
Fotogroep	20x	50 deelnemers
Fotoworkshops op 5 locaties	20x	50 deelnemers
Foto-exposities	10 x	100 exposanten 8.000 bezoekers
Trainingen	8 x	64 deelnemers
Eindafsluiting met eindexpositie	1 x	75 deelnemers 1.500 bezoekers

Uitvoering vindt plaats gedurende 2 jaar.

Met wie werk je samen?:

Rol van de belangrijkste samenwerkingspartners
Onze inzet bij het project is aan te sluiten op wat er gaande is in de wijk, daarvoor is het nodig veel contacten te onderhouden en samen te werken met andere organisaties in het sociale veld. Er zijn al veel contacten maar dat zullen er ongetwijfeld meer gaan worden. Dit overzicht is dus van partners die op dit moment samenwerking hebben toegezegd of die benaderd worden.
Gezondheidszorg- en welzijnsorganisaties
Overvecht Gezond/Huisartsenpraktijken
Overvecht Gezond is een samenwerkingsorganisatie in de wijk Overvecht waarin zorgprofessionals, zoals huisartsen en apothekers, de krachten bundelen in de eerstelijnsgezondheidszorg. Deze organisatie streeft naar een integrale aanpak van gezondheidsproblemen waar ook activering deel van uitmaakt. Stichting Blauwlicht werkt al langer samen met deze organisatie. Wij delen de visie van de ‘positieve gezondheidszorg’; stimuleren waar mensen ondanks gezondheidsproblemen plezier/energie uithalen, kunstbeoefening kan zo als medicijn worden ingezet. Hierin kunnen we elkaar versterken. De rol van Overvecht Gezond binnen project Kijk Overvecht:
- patiënten/wijkbewoners doorverwijzen naar de activiteit.
- stimuleren dat aangesloten zorgverleners participeren in het project; meedoen aan trainingen, foto’s gebruiken tijdens consulten, meedenken over de rol van fotograferen (en andere vormen van creativiteitsbeoefening) bij herstel en gezondheid.
- zorgen voor inbedding binnen hun aanpak ‘Krachtige Basiszorg’ en daarmee zorgen voor continuïteit en aansluiting bij andere programma’s, zoals bewegen voor wijkbewoners. Dat betekent dat we samen gaan kijken hoe we elkaars activiteiten kunnen versterken. Denk bijvoorbeeld aan combinatie wandelen-fotograferen als aanbod.
- bekendmaken van het project via hun kanalen, denk ook aan de displays in de gezondheidscentra. Wij kunnen daar, tussen de medische berichten door, de foto’s van wijkbewoners plaatsen en daarmee ook anderen oproepen om mee te doen.
- faciliteren, we kunnen gebruik maken van ruimtes voor uitvoering van de activiteiten.

Buurtteams Overvecht/ Lister
De Buurtteams zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de sociale basiszorg. Dat betekent dat zij veel contacten hebben in de wijk en bij mensen thuiskomen. Lister begeleidt mensen met psychiatrische en/of verslavingsproblemen. Rol en samenwerking:
- project bekendmaken bij cliënten en deelnemers en vrijwilligers werven
- stimuleren dat aangesloten zorgverleners participeren in het project; meedoen aan trainingen, foto’s gebruiken tijdens consulten, meedenken over rol van creativiteitsbeoefening bij herstel, gezondheid en welzijn.
- input leveren wat speelt in de wijk, zodat we kunnen aansluiten bij actuele thema’s in de wijk met fotoworkshops en fototentoonstellingen die gericht zijn op verbinding en versterking van eigenwaarde. Tegelijkertijd weten deze zorgverleners door de fototentoonstellingen ook weer wat er speelt in de wijk. Op een beeldende manier geven individuele wijkbewoners aan wat hen bezighoudt. Dat geeft weer zorgverleners een hele andere input dan gesprekken voeren.

Dock
Dock is vanaf 2019 de nieuwe organisaties van de sociaal makelaars in Utrecht. We hebben intensief contact met de sociaal makelaars over onze plannen, en zij steunen het initiatief. Rol en samenwerking:
-behalve fotobijeenkomsten willen we de deelnemers ook meer ontmoetingsmogelijkheden bieden waarin ze ervaringen en foto’s kunnen uitwisselen. Dit houdt de vaart in het fotograferen en werkt stimulerend. De sociaal makelaar heeft toegezegd deze ontmoetingen te willen faciliteren (ruimte en ijd) en daar vrijwilligers bij te kunnen betrekken. Daarbij is het nodig om regelmatig uit te wisselen en af te stemmen met wat er gebeurt in de fotobijeenkomsten die 1x in de maand plaats vinden en die wij verzorgen.
- informeren en contactleggen met bewonersinitiatieven in de wijk die mee willen doen.
- zorgdragen in overleg met de stichting Blauwlicht voor continuïteit van het project (ook na afloop van de aanvraagperiode).

Een beschrijving van hoe de samenwerking met bovenstaande professionals er in de praktijk uitziet en welke (artistieke) meerwaarde dit meebrengt in het project is te lezen onder kopje Impact van deze aanvraag.

LKCA
Het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie Amateurkunst ondersteunt professionals op het gebeid van cultuurparticipatie. Een van de programmalijnen is Cultuurparticipatie voor iedereen, waarop het project Kijk Overvecht goed aansluit. We zoeken samenwerking met het LKCA om te leren van hun ervaringen en onderzoeksresultaten in het domein Zorg en Kunst en voor het delen van de kennis die wij met het innovatieve project Kijk Overvecht opdoen. Via de kanalen van LKCA kunnen de resultaten van het project landelijk bekendgemaakt en verspreid worden. Het LKCA zullen we ook betrekken bij de eindpresentatie in de wijk.

Cultureel Platform Overvecht/STUT
Stichting Blauwlicht maakt deel uit van dit platform. Doel is: uitwisseling en samenwerking van de culturele organisatie in de wijk. Zo is ons vanuit STUT (maatschappelijk theater vanuit bewoners) gevraagd een foto-onderdeel te verzorgen, als onderdeel van traject om tot een theaterstuk te komen. Binnen het project Kijk Overvecht willen we meer van deze dwarsverbanden versterken en uitbreiden. Stimuleren van samenwerking tussen culturele organisaties en zorg-welzijnsorganisaties in de wijk is een van de doelstellingen die we daarbij nastreven.

Overig
Buurthuizen en bibliotheek
- faciliteren van tentoonstellingen en foto-workshops.
- aanbod bekend maken bij bezoekers, deelnemers werven.

Wijkbureau Overvecht
-bekendmaken van het project.
-contacten leggen met andere organisaties.
-informeren over actuele thema’s in de wijk.

Vrijwilligerscentrale Utrecht
-databank inschakelen om vrijwilligers te werven en informeren en adviseren over het scholen van vrijwilligers. Zij hebben daar als organisatie veel ervaring mee.

Opleidingen
Hogeschool Utrecht, opleiding Social Work
-leveren van stagiaires. Dit project sluit mooi aan op de nieuwe ontwikkelingen binnen deze opleiding waarbij ze juist op zoek gaan naar inzet van creatieve middelen binnen het sociale veld, als integraal onderdeel van de opleiding. Er is al eerder contact met ons opgenomen omdat de projecten van Blauwlicht mooi aansluiten op deze nieuwe invulling en de opleiding op zoek is naar stage- en ervaringsplekken.

Creative College
Deze mbo-opleiding zit in de wijk. Samenwerking zal worden gezocht voor het inzetten van stagiaires voor onderdelen als pr en het inrichten van tentoonstellingen.

Impact; vernieuwing en experiment
Vernieuwend is het project door de partners waarmee gewerkt wordt, de doelgroep die wordt bereikt en het experiment dat we aangaan.
Dit project is een samenwerking van een kunsttraject met eerstelijnsgezondheidszorg en hulpverlening. Daar wordt de laatste tijd wel meer over gesproken maar in de praktijk zijn daar weinig voorbeelden van. Het is een enorme cultuuromslag binnen de wijkzorg om patiënten en cliënten door te verwijzen naar een kunstproject om je talent te ontdekken, je creativiteit te ontwikkelen en je daardoor beter te voelen. Dit is echt pionieren; het vergt een lange adem en doorzettingsvermogen om zichtbaar te worden voor zorgpartijen in de wijk, zodat ze vertrouwen in je krijgen, zien wat het oplevert en weten dat je geen eendagsvlieg bent.
Om een voorbeeld te noemen: veel zorg- en welzijnsprofessionals zien wel de waarde van een foto-activiteit maar wat hen betreft kan dat ook begeleid worden door een vrijwilliger of foto-amateur. Het gaat de zorgverleners er vooral om dat mensen weer bezig zijn. Wat wij willen aantonen is dat het wel degelijk uitmaakt door wie en hoe de activiteit begeleid wordt. Dat je creativiteit gaat aanboren en niet een technische vaardigheid aanleert. Dat een deelnemer zelf verrast wordt door de resultaten en met een andere blik gaat kijken en daarmee ook met een andere blik naar zichzelf gaat kijken. Het artistieke proces dat je ingaat heeft ook zijn weerslag op de perceptie van jezelf. Door de verhalen en het werk van deelnemers te delen met de zorgprofessionals in de wijk kunnen we de waarde en kracht van creativiteit aantonen en leren we elkaar daarin vinden. Voor uitwisseling en training is dan ook ruimte gemaakt in het project.
Wat levert de samenwerking de samenwerking tussen zorgprofessionals en project Kijk Overvecht concreet op, waarin versterken ze elkaar?
Dit kan het best geïllustreerd worden met praktijkvoorbeelden uit eerdere projecten, waaronder de cursus In Beeld:
-Mevrouw J. ontdekte dat ze vooral in sombere zwart-wit tinten fotografeerde en dat ze eigenlijk ook zo in het leven stond. Ze zag de fleurige foto’s van de andere cursisten en besloot dat ze dat ook wilde. Ze ging vervolgens op zoek naar kleur in de wijk en ging daarvoor een park in met haar scootmobiel, een afstand die ze voorheen niet durfde te overbruggen.
- Deelnemer W. wordt door de foto-opdrachten gestimuleerd om erop uit te gaan. Ondanks zijn visuele handicap maakt hij mooie (en scherpe) foto’s bij de waterkant, terwijl omstanders toeschieten omdat ze denken hem in veiligheid te moeten brengen.
-L, een jonge vrouw, heeft moeite in het sociale verkeer (autistisch spectrum). Ze maakt verrassende foto’s in onderwerpkeuze en standpunt; ze ziet dingen op een andere manier. Door het fotograferen heeft ze een positiever perspectief op zichzelf gekregen; juist door ze is wie ze is, kan ze deze bijzondere foto’s maken.
Deze voorbeelden laten zien dat de foto’s veel mogelijkheden bieden voor zorgprofessionals om in hun begeleiding in te gaan op wat er op de foto’s is te zien en op wat de deelnemers vertellen over hun proces bij het fotograferen. Daarmee kan het fotograferen positief bijdragen aan gezondheid en herstel.
Hoe worden de zorgprofessionals betrokken/ hoe wordt er afgestemd?
1. Door er allereerst voor te zorgen dat de zorgprofessionals de foto’s te zien krijgen:
- ze worden persoonlijk uitgenodigd op de exposities en kunnen zo in gesprek raken met hun cliënt/patiënt over het werk en de betekenis ervan voor de maker.
- de deelnemers maken een persoonlijk fotoboekje met een selectie van de foto’s, dat kunnen ze meenemen naar afspraken en consulten met zorgverleners.
- de foto’s komen te hangen in de ruimte van de gezondheidscentra in Overvecht.
2. Door te kiezen voor een werkwijze en themakeuze die overeenkomt met de benadering van de zorgprofessionals: die van de ‘positieve gezondheidszorg’. Je kijkt daarbij wat mensen nog wel kunnen, ondanks hun ziekte, en dat probeer je te versterken. Dit is terug te vinden in het ‘positieve’ thema van het project: het onzichtbare van de wijk zichtbaar maken. De focus ligt op de mooie kanten van Overvecht zoals de schoonheid van de natuur en de sociale wijkinitiatieven. De foto’s geven de zorg- en hulpverleners aanknopingspunten voor het versterken van de eigen kracht.
3. Door trainingen te geven aan zorgprofessionals waarin ze dezelfde oefeningen doen als de deelnemers. Ze ondergaan hetzelfde creatieve proces en kunnen daardoor ook beter ingaan, vragen stellen aan cliënten/patiënten die meedoen.

We gaan ook het experiment aan met de deelnemers: de begeleiding is geen eenrichtingsverkeer met een voorgeschreven programma. Samen besluiten we welke thema’s gefotografeerd gaan worden evenals de weg ernaartoe. Onderzoekend en verkennend gaan we samen ontdekken hoe je het thema/onderwerp kunt benaderen. De kunstenaar/fotograaf gaat in op vragen uit de groep en zoekt daar passende foto-oefeningen en inspiratiebronnen bij. Dit is ook voor de kunstenaar een spannend proces waarbij je de grip loslaat, maar juist voor deze groep heel belangrijk. Ook al sta je maatschappelijk aan de zijlijn, je kunt nog wel sturing geven aan je eigen creatieve ontwikkeling: jij bent aan zet, jij gaat met je unieke blik jouw kijk op je omgeving verbeelden. Die eigenheid weten te stimuleren en daarbij deelnemers ook nieuwe stappen laten zetten, bijvoorbeeld fotograferen op een manier die je niet kent en uit je comfortzone stappen, daarin ligt de expertise van de begeleider/fotograaf. Door onze ervaringen hebben we het vertrouwen dat dit gaat lukken en we iets moois kunnen neerzetten.

Begroting:

Toelichting op begroting:
We realiseren ons dat het project relatief hoge uitvoeringskosten heeft en dat dit beoordelaars kan afschrikken, maar de ureninvestering is noodzakelijk om de kwaliteit die ons voor ogen staat te waarborgen. Bovendien betaalt dit zich uit in de follow-up van het project. Niet alleen deelnemers nemen we mee in dit proces maar ook de vrijwilligers, stagiaires en de betrokken organisaties. Zij zijn degenen die de uitgangspunten van het project na afloop van de aanvraagperiode voort gaan zitten en/of kunnen inbedden in hun werk. Door een duidelijke visie, aanpak en goed functionerend netwerk neer te zetten in het begin (dat is arbeidsintensief) kun je het project verduurzamen op lange termijn. Daarom hebben we ook gekozen voor een uitvoeringstermijn van twee jaar. Het proces, aanpak en werkwijze (inclusief werkvormen, thema’s en inspiratiebronnen) delen we tijdens de eindafsluiting met stakeholders in de wijk en presenteren we zowel in Overvecht als in andere wijken zodat ook daar het initiatief ingezet kan worden.
De bijdrage van het FCP zal gebruikt worden voor het uitvoeren van de fotoworkhops, de fotoactiviteiten en de exposities.

Locatie(s):

Utrecht, wijk Overvecht

Uitslag Beslis mee

De stemperiode is voorbij.

Dit zijn de de opmerkingen en adviezen uit Denk Mee, aangevuld met de stem-motivatie van de adviseurs van FCP.

Door Alexander Klapwijk op wo 27/2/2019 - 13:02
(FCP)

Het Fonds beoordeelt een project op de criteria artistieke of inhoudelijke waarde, samenwerking en impact.

Jullie plan om een nieuw en grootschalig project op te zetten in Overvecht waarin zorg en fotografie samenkomen, heeft zich de afgelopen weken sterk ontwikkeld. Waar ik eerst behoorlijk kritisch was, zie ik nu een solide plan, dat voortkomt uit vragen en wensen van deelnemers van een pilottraject en daarmee uit die deelnemers zelf. Dat zorg en fotografiekunst elkaar waardevol kunnen versterken – over en weer – breng je goed naar voren in dit plan, ook de manager Overvecht Gezond onderstreept dit. De focus ligt op de deelnemers en hun artistieke ontwikkeling, maar ook de sociale component is groot. Al met al een mooi plan, dat zich ook op de toekomst richt. Daar zie ik wel de nodige uitdagingen, maar ik heb er vertrouwen in dat jullie die weten te overwinnen. Succes!

Door Lidian Fleers op ma 25/2/2019 - 11:22
(FCP)

Het Fonds beoordeelt een project op de criteria artistieke of inhoudelijke waarde, samenwerking en impact.

Projecten waarbij kwetsbare wijkbewoners fotograferen in de wijk, soms in combinatie met jongeren, hebben elders in het land ook al plaatsgevonden en zijn in dat opzicht niet vernieuwend. Zorg en cultuurinstellingen raken gelukkig de laatste jaren steeds beter op elkaar ingespeeld, dat zie je aan dit project, dat met name in organisatorisch opzicht overtuigt. Goed dat niet alleen de deelnemers zelf, maar ook de betrokken zorgprofessionals kennis en ervaring opdoen in het traject. Door de eerder opgedane ervaring en de vraaggestuurde werking heb ik er vertrouwen in de organisatorische kwaliteit, het bereiken van de doelgroep en de versterking van het cultuurklimaat in Overvecht. Het artistiek niveau vormt meer de doelstelling nu en dat is in technisch opzicht onderbouwt. Maar ik had nog wel wat meer willen lezen over jullie artistiek inhoudelijke visie en in hoeverre er ook sprake is van een samenwerkingspartner die een artistiek-inhoudelijke bijdrage levert aan het project. Duidelijk is echter dat de deelnemers de mogelijkheid krijgen om zich in een veilige omgeving verder te ontwikkelen. Hopelijk lukt het om nieuwe deelnemers te werven en lukt het om ook hen actief te betrekken, te begeleiden en vast te houden, net als bij de eerste groep die reeds over de voorkennis beschikte. De aantallen zijn optimistisch, dat zal nog wel de nodige inspanning vergen. Veel succes!

Door Petra van Wezel op za 9/2/2019 - 18:35

Wij werken al een tijd samen met Stichting Blauwlicht, met name rondom de cursus In Beeld. Overvecht Gezond ontwikkelt een integrale benadering van gezondheidszorg waarin we vanuit de eerstelijns gezondheidszorg samenwerken met welzijn, sociale ondersteuning en sport/beweging. De professionals in de wijk zijn enthousiast over de combinatie fotografie en gezondheidszorg; de foto’s kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden tijdens de consulten. Ook willen we de foto’s exposeren in de gezondheidscentra en daarmee inwoners/patiënten inspireren om ook mee te gaan doen. We werken in de wijk vanuit het concept positieve gezondheid. In de samenwerking met culturele organisaties liggen veel kansen. Het project Kijk Overvecht kan hierin de mogelijkheden verkennen en wij willen daarbij graag als samenwerkingspartner optreden.

Petra van Wezel, manager Overvecht Gezond

Door Jeroen Ouwerkerk op wo 6/2/2019 - 9:54

Ik hoorde van verschillende kanten dat er wijkbewoners waren die graag met fotografie verder wilde omdat ze daar in de cursus In Beeld veel baat bij hadden. Ik heb contact opgenomen met Jeanne en Jacqueline van Stichting Blauwlicht om te kijken hoe we dat kunnen faciliteren. Inmiddels is er een groep gevormd waarmee we gesprekken voeren en die graag verder wil. Ik kan me dan ook helemaal in dit plan vinden en zeker om dit te verbreden tot een wijkproject. Ik kan daar als sociaal makelaar ook een rol in spelen, door ontmoetingen van de deelnemers (buiten de foto-bijeenkomsten) te faciliteren en daar ook vrijwilligers bij te zoeken.

Jeroen Ouwerkerk, Sociaal Makelaar in Overvecht

Door Jeanne Klaassen op di 22/1/2019 - 17:16
(indiener van dit project)

Beste Alexander,
Hierbij nogmaals mijn antwoord op je reactie (vorige is niet doorgekomen op de site). Inmiddels is de begroting geupload en heb ik de rol van de partners in het project toegelicht. Ik hoop dat daarin duidelijk wordt dat we doormiddel van het project ook de expertise bij zorgverleners in de wijk versterken zodat ook zij fotografie gaan inzetten bij het begeleiden van cliënten. Wij zien daarin veel kansen.
Wat betreft de vernieuwing en het experiment in ons project, zoals ik aangeef liggen die vooral in de samenwerkingsverbanden die we aangaan en de doelgroep die we bedienen. Dit project is een samenwerking van een kunsttraject met eerstelijns gezondheidszorg en hulpverlening. Daar wordt de laatste tijd wel meer over gesproken maar in de praktijk zijn daar weinig voorbeelden van. Het is een enorme cultuuromslag binnen de wijkzorg om patiënten en cliënten door te verwijzen naar een kunstproject om actief te worden, mensen te ontmoeten, je talent te ontdekken en je daardoor beter te voelen. Dit is echt pionieren; het vergt een lange adem en doorzettingsvermogen om zichtbaar te worden voor zorgpartijen in de wijk, zodat ze vertrouwen in je krijgen, zien wat het oplevert en weten dat je geen eendagsvlieg bent. We werken met een doelgroep die in een kwetsbare positie zit; dat vergt zorgvuldig opereren en steeds afstemmen tussen onze artistieke wensen en mogelijkheden/wensen bij de deelnemers. Daarin ligt voor ons ook het experiment. Door onze ervaring en contacten in de wijk hebben wij er vertrouwen in dat we iets moois kunnen neerzetten in Overvecht waarbij we een groeiend aantal bewoners en organisaties kunnen betrekken.
Ik hoop dat ik hiermee een antwoord op je vragen heb kunnen geven.

Door Alexander Klapwijk op vr 21/12/2018 - 14:56
(FCP)

Beste Jeanne,

Welkom bij Jij Maakt Het Mee. De komende weken denk ik als adviseur van het fonds met je mee over je project en op welke onderdelen het eventueel aangescherpt kan worden om tot een kansrijke aanvraag te komen.

Je hebt een mooi uitgewerkt plan geplaatst, om met bewoners door middel van fotografie een positiever beeld te geven van de wijk Overvecht.
Jij Maakt Het Mee is een regeling die vernieuwing en experiment in de actieve cultuurparticipatie in de vrije tijd stimuleert. Die vernieuwing en het experiment zie ik in je plan nog niet zo. Daarover lees ik graag meer. Werk daarnaast de komende weken de rol van de samenwerkingspartners uit. Wij zoeken naar samenwerkingen die voor beide partijen een meerwaarde bieden.

Tot slot - voor nu - ben ik benieuwd naar je begroting, die je kan uploaden door bij 'Bewerken' op het tabblad 'Denk mee (meer projectinformatie)' te klikken. Succes!

FCP	31
max 50 / 2 van 2 gestemd
publiek	50
max 50 / 105 gestemd
totaal	81

75 is gehaald!